Nejat ÇOĞAL /Ticaret Başmüfettişi :
Yabancı Plakalı Bir Taşıt ile Türkiye’ye Geleceklerin Bilmesi Gerekenler Nelerdir? (2)
Yabancı Plakalı Taşıt Sahiplerinin Yükümlülükleri’ne ilişkin yazı dizimizin 1. Bölümünde yabancı plakalı taşıtların yurda girişine dair mevzuat dayanağı, kimlerin Türkiye’ye yabancı plakalı taşıt getirebileceği ve yurt dışında yerleşik olmanın tanımını yapmıştık. Yazı dizimizin bu bölümünde ise, okuyucularımıza, yabancı plakalı taşıtın Türkiye’ye girişinde Gümrük İdaresince istenen belgeler ile geçici ithal edilen bu kabil taşıtların Türkiye’de kalacağı süreler hakkında kısaca bilgi vermeye gayret sarf edeceğiz.
Bilindiği üzere, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 128 inci maddesine göre geçici ithalat rejimi; serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı ekonomik etkili bir gümrük rejimidir.
İthalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanacağı halleri belirleyen 2009/15481sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar’ın 4 üncü Kısmı ve Gümrük Kanununun 131 inci maddesine istinaden düzenlenmiştir. Söz konusu Kararın16 ila 20 nci maddeleri ise, taşıma araçlarının tam muafiyet suretiyle geçici ithaline ilişkin genel ve özel hükümler ihtiva etmektedir.
Bu kapsamda, yabancı plakalı taşıtların geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye’ye giriş yapabilmesi için giriş gümrük idaresince aşağıdaki belgeler istenmektedir:
-Taşıtı Türkiye’ye getiren kişinin yerleşik olduğu ülkede kayıtlı olduğunu gösteren Mülkiyet Belgesi (ruhsat)
– Taşıtı Türkiye’ye getiren kişiye ait pasaport veya pasaport yerine geçen kimlik belgesi,
– Trafik sigorta poliçesi
– Kiralık araçlar için kira sözleşmesi,
– Vekâlet yoluyla gelen araçlar için ise vekâletname.
Peki, geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye’ye getirilen taşıtların Ülkemizde kalabileceği süreler ne kadardır?
İthalat vergileriden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi kapsamında geçici ithalat izni verilen yabancı taşıtların, bu izin kapsamında Türkiye’de kalabilecekleri süreler, 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 Sayılı Karar’da belirlenmiştir. Buna göre;
Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları
Geçici ithalat izni verilen hak sahibi, kişisel kullanıma mahsus kara taşıtınını geçici ithalat izin süresince Türkiye Gümrük Bölgesinde kullanabilmektedir. Bu kapsamda, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına 24 ay, binek ve yük hayvanları ile bu hayvanların çektikleri taşıtlara altı ay süre verilmektedir.
Öğrenim görmek amacıyla gelen bir öğrencinin yerleşim yerinde adına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına, öğrencinin bu amaçla Türkiye Gümrük Bölgesinde kalacağı süre kadar geici ithalat izni verilebilmektedir.
Ayrıca, Belirli bir süre ile görevini yerine getirmek amacıyla Türkiye’ye gelen kişilerin, kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına, görev süresi boyunca geçici ithalat izni verilmektedir.
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik emeklilerin kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına iki yıl, Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına ikamet izinleri kadar süre verilmektedir.
Yukarıda belirtilen sürelerin tamamını kullanmış veya yerleşim yeri şartını sağlayamayan; Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde yerleşik kişilerin ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı olan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına yılda bir kez olmak üzere bir ay süre verilmesi mümkün bulunmaktadır.
Demiryolu taşıtları
Yine ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi kapsamında Demiryolu taşıtlarına oniki ay geçici ithalat izni verilebilmektedir.
Ticari kullanıma mahsus taşıtlar
Demiryolu taşıtları dışında kalan ticari kullanıma mahsus taşıtlara, yolcuların taşınması, alınması ve yerleştirilmesi, eşyanın yüklenmesi ve boşaltılması, nakliye ve bakım işleri gibi geçici ithal talebine esas olan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gereken kadar,
Hava taşıtları
2009/15481 Sayılı Karar uyarınca kişisel kullanıma mahsus hava taşıtlarına altı ay geçici ithalat izni verilebilmektedir. Ayrıca, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında getirilenler hariç kişisel kullanıma mahsus diğer deniz ve iç su yolları taşıtlarına onsekiz ay süre ile geçici ithalat izni verilebilmektedir. (2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında getirilen taşıtlar, anılan Kanunda belirlenen sürelere tabidir.)
Devam edecek…