Dr. Ahmet KAVAK /Yeminli Mali Müşavir
I – Giriş
Vergi Usul Kanununun 236 ve 237 nci maddesinde yer verilen ve “Serbest Meslek Makbuzu” ile aynı kanunun mükerrer 298/A – 1’inci maddesinin ikinci paragrafında yer alan ve “geçici vergi dönemlerinde de enflasyon düzenlemesi yapma zorunluluğu” düzenlemesinin kaldırılmasının veya ihtiyari bırakılması yönünde bir düzenleme yapılmasının gerekliliği aşağıda açıklanan gerekçeler çerçevesinde görüş olarak önerilmesi bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
II – Yapılması Önerilen Düzenleme ve Gerekçeleri
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet ŞİMŞEK’in son zamanlarda vergi yasalarında bir kısım düzenlemelerin yapılacağı açıklamalarına dayanarak, aşağıda gerekçeleri ile belirtilen değişikliklerin de bu düzenlemeler esnasında dikkate alınmasının yararlı olacağı görüşünü paylaşmak isterim.
1.Bilindiği üzere serbest meslek kazançlarında vergiyi doğuran olayın tahsil esasına göre belirlendiği ve tahsil edilmeyen hizmet bedelinin gelir vergisi beyanında dikkate alınmayacağı, ancak Katma Değer Vergisi açısından, hizmetin tamamlanması vergiyi doğuran olarak belirlenmiş ve Katma değer Vergisinin düzenlenen fatura veya benzeri belgelerde gösterilmesi zorunluluğu bahsi geçen Kanunda hüküm altına alınmıştır.
Hizmet bedeli tahsil edilmeden düzenlenmiş bir serbest meslek makbuzu nedeniyle çıkan ihtilaf sonrasında konuya ilişkin olarak Danıştay tarafından verilen kararda belirtildiği üzere “makbuz” paranın alındığını yani tahsil ediğini gösterdiği anlamına geldiği açıklanmış ve serbest meslek erbabının itirazı reddedilmiştir.
Bu nevi kararların müstekâr hale geldiğinde, hizmetin bedeli alınmadığı halde sadece Katma Değer Vergisi beyanına yönelik olarak, Katma Değer Vergisi gösterilmek üzere düzenlenen serbest meslek makbuzları nedeniyle alınmayan hizmet bedellerinin gelire dahil edilmesi gerektiği gerekçe gösterilerek yapılacak ikmalen ve re’sen tarhiyatlara vaki itirazlar, belirtilen gerekçe ile yargı tarafından reddedilecek ve haksız bir vergi uygulaması sonucunda serbest meslek erbabı mükelleflere maduriyet yaşatılmış olacaktır.
Bu nedenle, Vergi Usul Kanununun 236 ve 237 nci madde metinlerinde yer alan “MAKBUZ” ibarelerinin “SERBEST MESLEK HİZMET FATURASI” olarak değiştirilmesi yerinde olacaktır.
2.Vergi Usul Kanununun mükerrer 298/A-1 nci maddesinin ikinci paragrafında yer verilen ve geçici vergi dönemlerinde de enflasyon düzeltme yapılması zorunluluğu getiren hükmün kaldırılarak yerine “enflasyon düzeltmesi ilgili vergilendirme döneminin son günü itibariyle yapılması zorunludur.” hükmü getirilerek, mükelleflere ve meslek mensuplarının nefes alması ve iş yükünün biraz da olsa azaltılması sağlanmış olacaktır.
Diğer taraftan geçici vergi dönemlerinde de enflasyon düzeltmesinin yapılması isteniyorsa, o zaman bunun mükelleflerin ihtiyarına bırakılmasının daha uygun olacağı görüşündeyim. Zira amortismanlar ile itfa paylarının ayrılması, yeniden değerleme ve enflasyon düzeltmesinin yapılması, genel olarak dönem sonunda bir defa yapılmalıdır.
3.Vergi Usul Kanununa eklenecek bir geçici madde ile, 2003 yılı enflasyon düzelmesinde uyulması gereken konulara ilişin olarak 5024 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle Vergi Usul Kanununa eklenen geçici 25 inci maddesine benzer bir düzenlemenin yapılması ile, 555 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine de yasal bir dayanak sağlanmış olacaktır.
III – Sonuç
Vergi Kanunlarında yapılacak yeni düzenlemeler sırasında yukarıdaki bölümde gerekçeleri açıklanan nedenlerle Vergi Usul Kanununun;
- 236 ve 237 nci maddelerinde yer alan “makbuz” ibaresinin “serbest meslek hizmet faturası” olarak değiştirilmesi,
- Mükerrer 298/A-1 nci maddesinin ikinci paragrafında yer verilen “geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılması zorunludur” hükmünün kaldırılarak, “enflasyon düzeltmesi ilgili vergilendirme döneminin son günü itibarıyla yapılması zorunludur.” hükmüne yer verilmesi veya geçici vergi dönemlerinde de enflasyon düzeltmesi yapılması isteniyorsa, bunun mükellefin ihtiyarına bırakılması,
- Vergi Usul Kanununa bir geçici madde eklenerek, 2003 yılında yapılacak enflasyon düzeltmesinde uyulacak esasları belirleyen geçici 25 inci maddeye benzer bir düzenlemeye yer verilerek, 2023 yılında yapılacak düzeltmede uygulanması açıklanan, 555 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine yasal bir dayanak sağlanmış olmasının,
Yerinde olacağı görüş ve kanaatindeyim.