Mahmut ÇOLAK / Sosyal Güvenlik Başmüfettişi
7316 SAYILI KANUNUN ÇALIŞMA MEVZUATINDA GETİRDİĞİ YENİLİKLER
15 Nisan 2021 tarihli 7316 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’nin 22.04.2021 tarihli ve 31462 sayılı nüshasında yayımlanmış olup, bu Kanunun çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatında getirdiği yenilikleri sırasıyla dört madde altında toplayabiliriz.
1) Nakdi Ücret Desteği Artırıldı, Sektör Bazında Nakdi Ücret Desteği Getirildi
Mevcut uygulanmakta olan ve günlük 47 TL ödenen nakdi ücret desteği 2021/Nisan ve sonrası için günlük net 50 TL, aylık 1.500 TL ödenecek (damga vergisi kesintisine son verilmiştir).
NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına göre;
- a) 56
- b) 90.05
- c) 85.51.03
ç) 93.11.01
- d) 93.12.07
- e) 93.13.01
- f) 93.19.05
- g) 93.21.01
ğ) 93.29.02
- h) 93.29.03
ı) 96.02.01
- i) 96.04.01
- j) 96.04.02
- k) 96.04.03
kodlarında faaliyet gösteren işyerlerinde,
2021 yılı Mart ayında iş sözleşmesi bulunan sigortalılardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılanlara işe giriş tarihine bakılmaksızın 2021 yılı Nisan ve Mayıs ayları için nakdi ücret desteği verilecek.
| 56 | Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri |
| 56.1 | Lokantalar ve seyyar yemek hizmeti faaliyetleri |
| 56.10 | Lokantalar ve seyyar yemek hizmeti faaliyetleri |
| 56.10.01 | Seyyar yemek servisi faaliyetleri (simit, poğaça, börek, kokoreç, nohut-pilav, piyaz, dondurma, vb. ile kayıklarda yapılanlar dahil) |
| 56.10.02 | Börekçilerin faaliyetleri (imalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.03 | Çorbacıların ve işkembecilerin faaliyetleri (imalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.04 | Dondurmacıların faaliyetleri (imalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.05 | Oturacak yeri olmayan fast-food satış yerleri (hamburger, sandviç, tost, vb.), al götür tesisleri ve benzerleri tarafından sağlanan diğer yemek hazırlama ve sunum faaliyetleri |
| 56.10.06 | Döner, lahmacun ve pidecilik faaliyeti (garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.07 | Ciğer, kokoreç, köfte ve kebapçıların faaliyeti (garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.08 | Diğer lokanta ve restoranların (içkili ve içkisiz) faaliyetleri (garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.09 | Pastanelerin ve tatlıcıların faaliyeti (garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.10 | Pizzacıların faaliyeti (garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.14 | Başka birimler tarafından işletildiğinde gemi ve trenlerde restoran işletmeciliği (yemekli vagon, vb.) |
| 56.10.17 | Mantıcı ve gözlemecilerin faaliyeti (garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç) |
| 56.10.18 | Oturacak yeri olan fast-food satış yerleri (hamburger, sandviç, tost, vb.) tarafından sağlanan yemek hazırlama ve sunum faaliyetleri |
| 56.10.19 | Yiyecek ağırlıklı hizmet veren kafeteryaların faaliyetleri |
| 56.2 | Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmelerin (catering) faaliyetleri ve diğer yiyecek hizmetleri faaliyetleri |
| 56.21 | Özel günlerde dışarıya yemek hizmeti sunan işletmelerin faaliyetleri |
| 56.21.01 | Özel günlerde dışarıya yemek sunan işletmelerin faaliyetleri |
| 56.29 | Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri |
| 56.29.01 | Kantinlerin faaliyetleri (spor, fabrika, okul veya işyeri kantinleri, vb.) |
| 56.29.03 | Hava yolu şirketleri ve diğer ulaştırma şirketleri için sözleşmeye bağlı düzenlemelere dayalı olarak yiyecek hazırlanması ve temini hizmetleri |
| 56.29.90 | Dışarıya yemek sunan diğer işletmelerin faaliyetleri (spor, fabrika, işyeri, üniversite, vb. mensupları için tabldot servisi, vb. dahil, özel günlerde hizmet verenler hariç) |
| 56.3 | İçecek sunum hizmetleri |
| 56.30 | İçecek sunum hizmetleri |
| 56.30.02 | Çay ocakları, kıraathaneler, kahvehaneler, kafeler, meyve suyu salonları ve çay bahçelerinde içecek sunum faaliyeti |
| 56.30.03 | Lokallerde içecek sunum faaliyeti (alkollü-alkolsüz) |
| 56.30.04 | Bar, meyhane ve birahanelerde içecek sunum faaliyetleri (alkollü-alkolsüz) |
| 56.30.05 | Gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kokteyl salonları, vb. yerlerde içecek sunum faaliyetleri (alkollü-alkolsüz) |
| 56.30.06 | Trenlerde ve gemilerde işletilen barların faaliyetleri (alkollü-alkolsüz) |
| 56.30.08 | Boza, şalgam ve sahlep sunum faaliyeti |
| 56.30.90 | Seyyar içecek satanlar ile diğer içecek sunum faaliyetleri |
| 61.90.05 | İnternet kafelerin faaliyetleri |
| 85.51.03 | Spor ve eğlence eğitim kursları (futbol, dövüş sanatları, jimnastik, binicilik, yüzme, dalgıçlık, paraşüt, briç, yoga, vb. eğitimi ile profesyonel spor eğitimcilerinin faaliyetleri dahil, temel, orta ve yükseköğretim düzeyinde verilen eğitim hariç) |
| 93.11.01 | Spor tesislerinin işletilmesi (futbol, hokey, paten, golf, vb. sahaları, yarış pistleri, stadyumlar, yüzme havuzları, tenis kortları, bovling alanları, boks arenaları, vb. tesisler) |
| 93.12.07 | Yüzme kulüplerinin faaliyetleri |
| 93.13.01 | Form tutma ve vücut geliştirme salonlarının faaliyetleri |
| 93.19.05 | Bilardo salonlarının faaliyetleri |
| 93.21.01 | Eğlence parkları ve lunaparkların faaliyetleri |
| 93.29.02 | Düğün, balo ve kokteyl salonlarının işletilmesi (yiyecek ve içecek sunum hizmetleri hariç) |
| 93.29.03 | Bozuk para veya jetonla çalışan oyun makinelerinin işletilmesi (langırt, tilt, atari salonları, vb.) |
| 96.02.01 | Güzellik salonlarının faaliyetleri (cilt bakımı, kaş alma, ağda, manikür, pedikür vb.nin bir arada sunulduğu salonlar) (sağlık bakım hizmetleri hariç) |
| 96.04.01 | Hamam, sauna, vb. yerlerin faaliyetleri |
| 96.04.02 | Kaplıca, ılıca, içmeler, spa merkezleri, vb. yerlerin faaliyetleri (konaklama hizmetleri hariç) |
| 96.04.03 | Zayıflama salonu, masaj salonu, solaryum, vb. yerlerin işletilmesi faaliyetleri (form tutma salonlarının ve diyetisyenlerin faaliyetleri hariç) |
Kısaca bu düzenlemeden; 2021 yılı Mart ayında hizmet akdi bulunan ve ücretsiz izne ayrılan çalışanlardan hâlihazırda nakdi ücret desteğinden yararlanamayanlara, 2021 yılı Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin olarak ücretsiz izne ayrıldıkları dönem için ödeme yapılması amaçlanmaktadır.
2) Yeni Prim Desteği Geldi
Yukarıda belirtilen 14 ana başlıkta yer alan sektörlere ait işyerlerinde; 2021 yılı Mart ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılar için 2021 yılı Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı, bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle İşsizlik Fonundan karşılanacak.
Bu destekten yararlanabilmek için aşağıdaki 4 şartın birlikte sağlanması gerekmektedir:
a) Muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içerisinde verilmesi.
b) Primlerin yasal süresinde ödenmesi.
c) Kayıt dışı işçi çalıştırılmaması.
ç) Prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması (tecil, taksit, yapılandırma hariç).
Prim desteğinden yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yararlanılan prim desteği tutarı işverenden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.
Prim desteğinden yararlanan işverenler; aynı sigortalı için destekten yararlanılan süre boyunca, diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamaz.
İşsizlik Fonundan karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.
Prim desteğinden; kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerleri ile 2886 sayılı Kanuna, 4734 sayılı Kanuna ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım işlerine ilişkin işyerleri ile sosyal güvenlik destek primine (emekliler) tabi çalışanlar, yurt dışında çalışan sigortalılar yararlanamaz.
İşverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemez.
Kısaca bu düzenlemeden; 2021 yılı Mart ayında hizmet akdi bulunan ve 2021 yılı Nisan ve Mayıs aylarında fiilen çalıştırılanların istihdamın desteklenmesi kapsamında sigorta primine esas kazancın alt sınırı (3.577,50 TL) üzerinden hesaplanan işçi ve işveren hissesi primlerinin tamamı işverenlerin mevcut ödeyecekleri primlerinden mahsup edilmesi amaçlanmıştır.
3) Geçici İş Göremezlik Ödeneği Hesaplaması Değişti
Kısa vadeli sigorta kollarından sayılan iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç hesabında iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 1 yıl içindeki son 3 aydaki prime esas kazanç toplamı esas alınıyorken yeni düzenleme ile iş kazası ve meslek hastalığında yine son 3 ay esas alınması devam ettirilmiş, analık ve hastalık halinde iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 3 aydaki değil 12 aydaki prime esas kazanç toplamı esas alınmış, ancak son 1 yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olan sigortalılar için ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının 2 katını geçemeyecek.
Kısaca bu düzenlemeden; özellikle sahte sigortalılık yapılmak suretiyle özellikle son 3 ay kazancının yüksek gösterilerek yüksek tutarlarda ödenek alınmasının önü kesilmek istenmektedir.
4) Geriye Dönük Prim Teşvikleri Kaldırıldı
Gerek 5510 sayılı Kanun gerekse de diğer kanunlarla sağlanan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmayan aylar için geriye yönelik prim teşviki, destek ve indirimlerinden artık 1 Mayıs 2021 tarihinden itibaren yararlanılamayacak, yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimler başka bir prim teşviki, destek ve indirim ile değiştirilemeyecektir.
Kısaca bu düzenlemeden; özellikle geriye dönük teşvik uygulamalarının süreklilik arz etmesi nedeniyle başta Hazine veya SGK ya da İşsizlik Sigortası Fonunun yükünün artmasına sebebiyet vermesi nedeniyle kaldırılması amaçlanmaktadır.